บ้านสกาดใต้ หมู่ที่ 3
ที่ตั้ง
บ้านสกาดใต้ ตั้งอยู่หมู่ที่ 3
เป็นส่วนหนึ่งของตำบลสกาด
ตั้งอยู่บนภูเขาสูงของเทือกเขาภูคา
อำเภอปัว จังหวัดน่าน
อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอปัวไปทางทิศเหนือประมาณ 21 กิโลเมตร
ลัดเลาะไปตามไหล่เขาที่สูงชันสลับซับซ้อน
ประวัติความเป็นมา
หมู่บ้านสกาดใต้ เดิมเป็นชาวเขาเผ่าถิ่น (ลัวะ) บ้านสกาดกลาง
ซึ่งเข้ามาแทนที่พวกม่าน
ซึ่งสลายตัวไปก่อนแล้ว
ชาวถิ่นนับถือผีมาแต่โบราณมีประเพณีตีพิที่สืบทอดกันมาภายหลังได้มีคนขาวพื้นราบขึ้นมรติดต่อค้าขายและได้แต่งานกับชาวบ้านสกาดกลางโดยชาวบ้านพื้นราบที่ขึ้นมามีครอบครัวตั้งรกรากที่นั้น เริ่มแรกมาจากบ้านน้ำปัว อำเภอเวียงสา
จังหวัดน่าน
ต่อมาได้มีเพื่อนฝูงอพยพติดตามขึ้นมาตั้งรกรากครอบครัวเพิ่มขึ้นอีกหลายครอบครัว ชาวพื้นราบบ้านน้ำปัวที่ขึ้นมาแต่งงานมีครอบครัวบนตำบลสกาด (บ้านสกาดกลาง)
นั้นนับถือศาสนาพุทธซึ่งแตกต่างกับชาวถิ่นตำบลสกาดที่ส่วนมากนับถือผีอยู่ เมื่อถึงคราวเทศกาลพิธีสำคัญตีพิ
(กินสโลดหลวง)
ของชาวบ้านสกาดกลางที่นับถือผี
ชาวบ้านน้ำปัวที่นับถือศาสนาพุทธก็จะนำเอาพิธีกรรมดังกล่าวมาล้อเล่นกัน
และเมื่อถึงคราวชาวบ้านน้ำปัวประกอบพิธีกรรมตามทางพระพุทธศาสนาซึ่งมีความแตกต่างกัน
ชาวบ้านสกาดกลาง (ถิ่นลัวะ) ก็จะล้อเลียน
เป็นอยู่อย่างนี้
ดังนั้น
ในที่สุดครอบครัวของบรรดาเขยจากพื้นราบจึงพากันแยกตัวออกจากชาวบ้านสกาดกลางมาตั้งหมู่บ้านใหม่ ณ
ที่บริเวณหมู่บ้านสกาดใต้จนปัจจุบันนี้
โดยสมาชิกทีแรกเริ่มก่อตั้งนั้นมีจำนวน
8 ครอบครัว นับเป็นต้นบรรพบุรุษแรกเริ่มของชาวบ้านสกาดใต้
และผู้ใหญ่บ้านคนปัจจุบัน คือนายวุฒฑิกร
สุมทุม
สภาพภูมิศาสตร์ การคมนาคมและการสื่อสาร
อาณาเขต ทิศเหนือ อยู่ติดกับอำเภอเชียงกลาง จังหวัดน่าน
ทิศใต้ อยู่ติดกับตำบลภูคา
ทิศตะวันออก อยู่ติดกับหมู่บ้านสกาดกลาง ตำบลสกาด
ทิศตะวันตก อยู่ติดกับตำบลสถาน อำเภอปัว
จังหวัดน่าน
เส้นทางการคมนาคม จากจังหวัดน่านผ่านอำเภอปัว แยกขวาเข้าหมู่บ้านในตำบลสถาน ผ่านเส้นทางสายบ้านนาฝาง ตำบลสถาน
ขึ้นไปตำบลสกาด
ระยะทางจากตัวอำเภอปัวขึ้นไปถึงหมู่บ้านเป็นระยะทางยาวประมาณ 21
กิโลเมตร
การสื่อสาร
บ้านสกาดใต้เป็นที่ตั้งของที่ทำการไปรษณีย์โทรเลข อนุญาต
1 แห่ง
มีตู้โทรศัพท์สาธารณะขององค์การโทรศัพท์แห่งประเทศไทย 1 ตู้
การสาธารณูปโภค มีไฟฟ้าจากการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค มีน้ำประปาภูเขาใช้
ประชากร
ประชากรในหมู่บ้านสกาดใต้ ปัจจุบันเป็นชาวไทยพื้นเมือง นับถือศาสนาพุทธมีสำนักปฏิบัติธรรมสงฆ์ (อาศรม)
มีพระสงฆ์จำวัดอยู่ 1 รูป ประชาชนในหมู่บ้านมีจำนวน 786
คน แยกเป็นชาย 387
คน เป็นหญิง 402
คน มีจำนวนหลังคาเรือนทั้งหมด 206
หลังคาเรือน (สถิติปี 2548)
อาชีพส่วนใหญ่ของประชากรในหมู่บ้านสกาดใต้ คือการปลูกเมี่ยงอาชีพลองคือการทำไร่ข้าว ผลไม้
และพืชผักตามฤดูกาล
รายได้ส่วนใหญ่ได้จากการขายเมี่ยง
ขายมะแข่น ครอบครัวไหนที่มีส่วนเมี่ยงและสวนมะแข่นจำนวนมาก ถือว่าเป็นครอบครัวที่มีฐานะดี คนที่ไม่มีก็จะรับจ้างเก็บเมี่ยง เก็บมะแข่น
หรือรับจ้างทั่วไป
ประชากรร้อยละ 5 นิยมไปขายแรงงานที่ต่างจังหวัด
ศาสนา วัฒนธรรม
ประเพณี
ประชากรในหมู่บ้านสกาดใต้นับถือศาสนาพุทธ แต่ยังมีความเชื่อในเรื่องไสยศาสตร์อยู่
มีพิธีกรรมตางๆ
เพื่อช่วยผ่อนคลายความทุกข์เวลาเกิดความไม่สบายใจ เช่น
การส่งเคราะห์
การสะเดาะเคราะห์
การเรียกขวัญ (บายศรีสู่ขวัญ) การเลี้ยงผี และการสืบชาตาเป็นต้น
วัฒนธรรมในการแต่งกาย ผู้ชายใส่เสื้อแขนกระบอก กางเกงขาก๊วย (กางเกงสามดูก) ผู้หญิงใส่เสื้อแขนกระบอกสั้น , ยาว นุ่งผ้าซิ้นสีดำ หากมีงานเทศกาลจะนำยมนุ่งผ้าชุดไทย ปัจจุบันการแต่งกายได้เปลี่ยนไปตามสมัยนิยม
งานเลี้ยงต่างๆ งานขึ้นบ้านใหม่ งานศพ
งานพิธีเหล่านี้แขกจากในหมู่บ้านและต่างถิ่นมาเยี่ยม มาร่วมงาน
เมี่ยงจึงเป็นของกินหลักที่นิยมใช้ต้อนรับแขกพร้อมจานใส่บุหรี่มวนใบตองแห้ง
การปลูกสร้างบ้านใหม่ มีขั้นตอนพิธีการหลายอย่าง เริ่มตั้งแต่
การขุดปรับพื้นที่หน้าดินตามไหล่เขาให้เป็นพื้นราบเรียบสำหรับวางผังบ้าน ต้องมีพิธีบอกเจ้าที่เจ้าทาง มีการประดิษฐ์ สะตวงกาบกล้วยสำหรับใส่ข้าวตอกดอกไม้ หมากพลู
บุหรี่ อมเมี่ยง โดยมีผู้ทำพิธี (อาจารย์)
หรือผู้มีคาถาอาคมเป็นผู้ทำพิธีบอกกล่าวแก่แม่ธรณีก่อนลงมือทำการปรับหน้าดิน เรียกว่าเป็นพิธีสูตรถอนที่ดินให้เป็นมงคล
พิธีบายศรีสู่ขวัญ ที่ทั้งทำให้คนและสัตว์ในสมัยก่อนหมู่บ้านสกาดใต้มีสัตว์เลี้ยง คือ
ช้าง ม้า วัว
ควาย
เมื่อสัตว์ที่เลี้ยงไว้ใช้งานเกิดอาการเจ็บป่วย ได้รับอุบัติเหตุ
หรือเสร็จจากการใช้งานก็จะมีพิธีการสู่ขวัญในสัตว์นั้นด้วย ถือว่าเป็นการตอบแทนบุญคุณ
ภูมิปัญญาท้องถิ่นและบุคคลสำคัญ
จักสาน - นายทา รกไพร
- นายปั๋น สุมทุม
- นายหมาย สุมทุม
การทำไม้กวาด -
นายแข้น สุมทุม
การทำยาสมุนไพร -
นายหลอ สุมทุม
- นายข้อน สุมทุม
- นายอำนวย สุมทุม
เครื่องดนตรีและค่าวซอ -
นายข้อน สุมทุม
- นายขันแก้ว สุมทุม
- นางมาลัย สุมทุม
- นายอาคม สุมทุม
- นายแปง สุมทุม
- นายปั๋น สุมทุม
หมอขวัญ - นายทง สุมทุม
ตีมีด -
นายเป็ง สุมทุม
มีสถานที่สำคัญ
1. โรงเรียนบ้านสกาดใต้
2.
สำนักปฏิบัติธรรมสงฆ์ (อาศรม)
1 แห่ง
สถานที่ท่องเที่ยว
1.
น้ำตกตาดเล็ก เป็นน้ำตกที่มีความสูงประมาณ 30
เมตร
อยู่ห่างจากหมู่บ้านสกาดใต้
ประมาณ 1 กิโลเมตร
2.
น้ำตกตาดหลวง เป็นน้ำตกที่มีความสูงประมาณ 50
เมตร
อยู่ห่างจากหมู่บ้านสกาดใต้ประมาณ
3 กิโลเมตร
3.
จุดชมวิว
เป็นสถานที่ที่สามารถชมความสวยงามตามธรรมชาติของหมู่บ้านในเขตตำบลสกาดทั้งหมด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น